Przeprowadzenie upadłości z możliwością układu
Autor:
Karol KlimowiczNiewypłacalny przedsiębiorca ma obowiązek wystąpić o ogłoszenie upadłości. Może jednak wystąpić o upadłość z możliwością zawarcia układu, czyli z nadzieją na utrzymanie przedsiębiorstwa.
Nawet w postępowaniu obejmującym likwidację majątku dłużnika sąd jest obowiązany zmienić postanowienie i ogłosić upadłość z możliwością zawarcia układu, jeżeli propozycje układowe zgłosi syndyk lub rada wierzycieli.
Zawarcie układu wiąże wszystkich wierzycieli, których wierzytelności były objęte układem, chociażby nie były one umieszczone na liście. Układ natomiast nie wiąże tych wierzycieli, których upadły w sposób umyślny nie ujawnił i którzy nie uczestniczyli w postępowaniu upadłościowym z możliwością zawarcia układu. Układ wraz z odpisem prawomocnego postanowienia o zatwierdzeniu układu stanowi podstawę wpisów w księgach wieczystych i w rejestrach. Jednakże wierzyciele upadłego, których prawa zostały zabezpieczone hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym i hipoteką morską, mogą nadal dochodzić swych wierzytelności, pomimo zawarcia układu, chyba że wierzyciel, którego wierzytelność została w ten sposób zabezpieczona, wyraził zgodę na objęcie jej układem.
Układ powinien zapewniać zaspokojenie jak najszerszej grupie wierzycieli. Dlatego też układem mogą zostać objęte wszystkie wierzytelności w stosunku do upadłego powstałe przed dniem ogłoszenia upadłości, łącznie z wierzytelnościami zabezpieczonymi poprzez przeniesienie na zabezpieczenie prawa własności rzeczy, wierzytelności lub innych praw. Układ obejmuje także odsetki od tych wierzytelności za cały czas opóźnienia (dotyczy to wierzytelności pieniężnych). Objęte układem są także wierzytelności, których spełnienie zależy od ziszczenia się określonego warunku, jeżeli warunek ten spełnił się w czasie wykonywania układu.
Uchylenia układu można żądać w toku jego wykonywania. Wynika to z faktu, że przyczyną uchylenia układu to niewykonywanie go w sposób przyjęty w układzie oraz zaistnienie sytuacji, w której staje się oczywistym, że układ nie będzie wykonany. Jeżeli sąd stwierdzi, że istnieją podstawy do uchylenia układu i układ uchyli, zobowiązany jest jednocześnie do zmiany postanowienia o ogłoszenia upadłości z możliwością zawarcia układu na postanowienie o ogłoszeniu upadłości obejmującej likwidację majątku upadłego. W postanowieniu tym sąd powinien ustanowić także syndyka oraz sędziego - komisarza. Jeżeli układ zostanie uchylony, dotychczasowi wierzyciele upadłego mogą dochodzić w nowym postępowaniu swych roszczeń w ich pierwotnej wysokości.
Ogłoszenie upadłości zakładającej likwidację majątku dłużnika może nastąpić tylko wówczas, gdy nie ma podstaw do ogłoszenia upadłości z możliwością zawarcia układu. Również zachowanie się dłużnika, z którego można wnioskować, że układu nie wykona, może być podstawą do ogłoszenia upadłości obejmującej likwidację jego majątku. Jedynym wyjątkiem jest sytuacja, w której sam układ z wierzycielami obejmuje wykonanie zobowiązań poprzez likwidację majątku dłużnika.
Jedną z zasad ogólnych prawa upadłościowego jest nakaz takiego prowadzenia postępowania, by roszczenia wierzycieli mogły być zaspokojone w jak największym stopniu, a jeśli racjonalne względy na to pozwolą dotychczasowe przedsiębiorstwo dłużnika zostało zachowane (art. 2 ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze).
Jeżeli zostanie uprawdopodobnione, że w wyniku układu wierzyciele zostaną zaspokojeni w wyższym stopniu, niż zostaliby zaspokojeni po przeprowadzeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku dłużnika, ogłasza się upadłość z możliwością zawarcia układu (art. 14 i 15 ustawy).
Przepisy prawa upadłościowego i układowego co do zasady przewidują, że układ może być zawarty w razie ogłoszenia upadłości z możliwością zawarcia układu. Taki rodzaj upadłości może zostać ogłoszony wówczas, gdy zostanie uprawdopodobnione, że w drodze układu z upadłym wierzyciele zostaną w większej części zaspokojeni, niż w przypadku ogłoszenia upadłości obejmującej likwidację majątku upadłego. W celu określenia takiej możliwości, sąd, który ogłasza upadłość ma możliwość skorzystania z pomocy biegłych, którzy w sposób profesjonalny ocenią zobowiązania upadłego w stosunku do jego majątku i orzekną, w jakim przypadku wierzyciele upadłego mogą zostać zaspokojeni w większym stopniu.
Zasadą prawa upadłościowego i naprawczego jest, iż ogłoszenie upadłości może nastąpić jedynie w stosunku do dłużnika będącego przedsiębiorcą, a więc osobą fizyczną, osobą prawną albo jednostką organizacyjną niemającą osobowości prawnej, ale mającą zdolność prawną, prowadzącą we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową. Należy jednak pamiętać, że wierzyciel może wnioskować o ogłoszenie upadłości osoby fizycznej, która:
była wpisana do KRS albo innego rejestru (np. ewidencji działalności gospodarczej), jeśli od dnia wykreślenia jej z rejestru nie upłynął rok, faktycznie prowadziła działalność gospodarczą, jeżeli nawet nie zgłosiła jej w KRS albo innym właściwym rejestrze.
Upadłość może być ogłoszona jedynie w stosunku do dłużnika, który stał się niewypłacalny, czyli nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań. Zobowiązanie staje się wymagalne, jeżeli upłynął termin wyznaczony na wykonanie przez dłużnika określonego świadczenia, wynikający z umowy, przepisów prawa lub właściwości danego zobowiązania. Dłużnik będący osobą prawną albo jednostką organizacyjną niemającą osobowości prawnej, ale mający zdolność prawną, uważany jest za niewypłacalnego już wtedy, kiedy zobowiązania przekraczają wartość jego majątku. W takim przypadku niewypłacalność nie ma związku z terminowym regulowaniem zobowiązań.
Postępowanie w sprawie ogłoszenia upadłości może być wszczęte wyłącznie na wniosek złożony przez podmioty wskazane w art. 20 ustawy. Są to przede wszystkim wierzyciele i dłużnik, który obowiązany jest zgłosić w sądzie wniosek o ogłoszenie upadłości, nie później niż w terminie dwóch tygodni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do jej ogłoszenia. W przypadku gdy wniosek o ogłoszenie upadłości składa wierzyciel, powinien uprawdopodobnić swoją wierzytelność, a jeżeli wnosi o ogłoszenie upadłości z możliwością zawarcia układu, powinien dołączyć wstępne propozycje układowe (art. 24 ustawy).
Po wykonaniu układu przez upadłego lub po wyegzekwowaniu wszystkich należności stwierdzonych układem upadły, zarządca lub inna osoba, która została wyznaczona jako odpowiedzialna za wykonanie układu powinna zgłosić do sądu wniosek o stwierdzenie wykonania układu. Stwierdzenie wykonania układu następuje w drodze postanowienia sądowego. Na postanowienie to (w przedmiocie wykonania układu) przysługuje zażalenie. Stwierdzenie wykonania układu w drodze postanowienie jest szczególnie istotne dla upadłego. Prawomocne postanowienie o wykonaniu układu stanowi bowiem podstawę do wykreślenia wszelkich wpisów w księgach wieczystych i rejestrach dokonanych w toku postępowania układowego a także dokonanych na zabezpieczenie wierzytelności, które objęte zostały układem.
Układ z upadłym może być zawarty na zgromadzeniu wierzycieli. W celu zawarcia układu sędzia - komisarz, po zatwierdzeniu listy wierzytelności, zgłoszonych w postępowaniu upadłościowym, sporządza listę wierzycieli obejmującą poszczególne kategorie ich interesów. Zawarcie układu następuje w momencie, w którym opowie się na nim większość wierzycieli z każdej listy, mających łącznie nie niej niż dwie trzecie ogólnej sumy wierzytelności objętej układem, które uprawniają do uczestnictwa w głosowaniu. Jeżeli nie zostanie uzyskana niezbędna większość, chociażby w stosunku do jednej z grup interesów, układ zostanie przyjęty, jeżeli większość wierzycieli z każdej z pozostałych list wyraziła zgodę na przyjęcie układu, a wierzyciele z tej listy, którzy wypowiedzieli się przeciwko przyjęciu układu, zostaną zaspokojeni na podstawie układu w stopniu nie mniej korzystnym niż w przypadku przeprowadzenia postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku upadłego.
Licencjonowane artykuły dostarcza Artelis.pl.
Przede wszystkim, zanim zaczniemy dochodzenie odszkodowań na drodze sądowej, dobrze jest ustalić na jakiej wysokości odszkodowanie możemy liczyć. Sądy odrzucają już na starcie roszczenia, które są w nieuzasadniony sposób wysokie. Jeśli nie chcemy, by nasze dochodzenie odszkodowań zakończyło się w tym miejscu, musimy sprawdzić czy nasze żądania i oczekiwania są realne. Pomóc może nam w tym doświadczony prawnik, który prowadził już sprawy o dochodzenie odszkodowań i wie czego można się spodziewać na Sali sądowej.