środa, 6 stycznia 2021

RODO - na co należy uważać?

Era RODO wreszcie nadeszła, przynosząc ze sobą większą przejrzystość kanałów oraz środków, jakimi osoby fizyczne mogą zarządzać swoimi danymi osobowymi. Niestety cyberoszuści nie pozostają daleko w tyle. Na czym polegają "oszustwa na RODO" i jak się przed nimi bronić?

Działania wymierzone w konsumentów - wykorzystanie chwili nieuwagi

Przeciętny konsument nie ma zwyczaju wgłębiania się w szczegóły konkretnych rozporządzeń, a co za tym idzie - stosunkowo łatwo zasugerować mu drogę postępowania, która skończy się dla niego utratą danych, pieniędzy bądź też funkcjonalności sprzętu komputerowego. Przestępcy działający w Sieci nie ustają w tworzeniu nowych, kreatywnych metod osiągania swoich celów. Jednym ze sposobów na skłonienie konsumenta do w gruncie rzeczy nieuświadomionego podzielenia się danymi jest choćby wyświetlenie w wyskakującym okienku fałszywej informacji o konieczności wyrażenia zgody na przetwarzanie danych .

Jako, że tego rodzaju komunikaty w wyniku wprowadzenia RODO ukazują się obecnie na każdej stronie internetowej, użytkownicy Sieci szybko nabierają zwyczaju, by nie czytać ich dokładnie, jak najszybciej klikając przycisk akceptacji. Może to skutkować zarówno udostępnieniem swoich danych podmiotowi, który nie jest do tego w żaden sposób upoważniony, jak i automatycznym rozpoczęciem procesu pobierania na komputer programu typu malware (wirusy, trojany, spyware itd.). Przedstawiciele polskiego Ministerstwa Cyfryzacji, odpowiedzialnego za kształt Ustawy o Ochronie Danych Osobowych, w wypowiedziach prasowych starają się zwracać uwagę Internautów na te aspekty zagadnienia.

Przestępstwa przeciw firmom - bazowanie na lęku i niepewności

W przypadku podmiotów prawnych, takich, jak różnej wielkości firmy, cyberprzestępcy wykorzystują najczęściej niedostateczny stan wiedzy na temat RODO, jakim wykazują się przedsiębiorcy. Oszuści celują tutaj przede wszystkim w uniwersalną słabość właścicieli firm - lęk przed prognozowanymi karami za niedopełnienie obowiązków, jakie RODO nakłada na firmę operującą swoją bazą klientów przy pomocy środków elektronicznych. Przykładowo, mogą oni wysłać e-mail (lub nawet pismo stwarzające pozory urzędowości!), w którym informują przedsiębiorcę o jego niedopatrzeniach, często posługując się przy tym zhakowaną uprzednio bazą klientów.

Jednocześnie proponują polubowne rozwiązanie sprawy, z którym oczywiście wiąże się wpłacenie określonej kwoty na wskazane przez oszusta konto. Nietrudno zrozumieć, dlaczego ten rodzaj cyberprzestępstwa skutecznie uderza w ofiary. Wysokość przewidzianych w Rozporządzeniu kar może w praktyce oznaczać upadłość przedsiębiorstwa, a osoby, których polem działalności nie jest branża IT, często nie rozumieją poszczególnych niuansów związanych z zabezpieczeniami cyfrowymi. Mimo to priorytetem jest przeciwstawianie się tego rodzaju działaniom poprzez natychmiastowe zgłaszanie podejrzanej korespondencji mailowej odpowiednim organom (dobrym adresem jest tu CSRIT GOV - Zespół Reagowania na Incydenty Bezpieczeństwa Komputerowego).

Licencjonowane artykuły dostarcza Artelis.pl.

Prawa pasażerów lotniczych

Jeżeli wybierasz się w podróż samolotem, to musisz znać swoje prawa jako pasażer, bo może Ci to się przydać w razie problemów.
Gdy linia lotnicza zagubi lub zniszczy Twój bagaż, to wtedy masz prawo do odszkodowania - maksymalnie do 1131 SDR (równowartość tej międzynarodowej jednostki walutowej to ok. 5500 zł). W razie utraty lub zniszczenia bagażu należy się udać do punktu informacyjnego lotniska i wypełnić formularz nieprawidłowości bagażowej tzw. PIR (Property Irregularity Report).

Uwaga! Koniecznie trzeba zachować jego kopię.
 

Reklamacja w linii lotniczej


Kolejnym krokiem jest złożenie reklamacji w linii lotniczej (musisz do niej dołączyć kwit bagażowy oraz kopię dokumentu PIR) w terminie 7 dni od odbioru uszkodzonego bagażu lub 21 dni od odbioru opóźnionego bagażu.

Gotowy formularz reklamacji w polskiej i angielskiej wersji językowej znajduje się na stronie: konsument.gov.pl.

Uwaga! Przewoźnicy zastrzegają sobie w regulaminie, ze nie biorą odpowiedzialności za cenne rzeczy wkładane do bagażu.
 

Jak linie lotnicze łamią przepisy?



Najczęściej:
 
  • przewoźnik wymaga do uznania reklamacji za uszkodzony bagaż potwierdzenia tego uszkodzenia przez niezależnego eksperta;
  • reklamacje, które dotyczą bagażu są przyjmowane wyłącznie bezpośrednio po przylocie;
  • przewoźnik, który zgubił lub zniszczył bagaż ogranicza się do zakupu nowej walizki, a nie zgadza się na wypłatę odszkodowania.

Uwaga! Przepisy dotyczące zagubienia lub zniszczenia bagażu stosowane są przez wszystkie linie lotnicze z krajów UE, a także m.in. Turcji, Norwegii i USA.
 

Opóźnienie lotu


W takim przypadku pasażer ma prawo do pomocy i różnych udogodnień.  Obowiązuje  to także, gdy lot jest odwołany.

Jeśli opóźnienie będzie wynosić co najmniej 2 godzin to wtedy pasażer powinien otrzymać bezpłatne posiłki oraz napoje w ilościach adekwatnych do czasu oczekiwania.

Gdy opóźnienie wynosi co najmniej 5 godzin to pasażer ma prawo do zwrotu kosztów biletu lub lotu powrotnego do pierwszego miejsca odlotu, a gdy samolot ma dobę opóźnienia, należy się także bezpłatny hotel i transport do niego.

Jeśli pasażerowie samolotu przybędą do miejsca docelowego co najmniej 3 godziny po pierwotnie przewidzianej przez przewoźnika godzinie przylotu, mają wtedy prawo do odszkodowania w wysokości od 250 do 600 euro (zależne to jest od zasięgu podróży).

Uwaga! Odszkodowanie nie będzie przysługiwać, jeśli przewoźnik dowiedzie, ze odwołanie lub duże opóźnienie lotu zostało spowodowane nadzwyczajnymi okolicznościami, których nie można było uniknąć mimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków (tzw. siła wyższa, np. strajk czy wybuch wulkanu).

Linie lotnicze często twierdzą, że "siłą wyższą" są problemy techniczne samolotu i odmawiają wypłaty odszkodowań z powodu usterek w samolocie, nazywając je nadzwyczajnymi okolicznościami, na które nie mają wpływu.

Przepisy na podstawie których pasażer samolotu może się domagać odszkodowania za duże opóźnienie czy odwołanie lotu, mają swoje zastosowanie, jeżeli start odbywa się z lotniska w kraju, który należy do UE, lotniska w Norwegii, Islandii oraz Szwajcarii. Także wtedy, gdy ląduje w kraju unijnym, Norwegii, Islandii lub Szwajcarii - pod warunkiem, ze linie lotnicze są przewoźnikiem któregoś z tych państw.
 

Gdzie szukać pomocy?


Jeśli przewoźnik z kraju UE nie zapewni Ci opieki jako pasażerowi (np. gdy lot jest opóźniony) lub dojdzie do zagubienia czy zniszczenia bagażu, bezpłatną pomocą posłuży Ci Europejskie Centrum Konsumenckie w Polsce - tel (22) 55-60-118.

Skargę możesz złożyć wypełniając formularz na stronie konsument.gov.pl.

W przypadku odwołania, dużego opóźnienia lotu lub odmowy przyjęcia na pokład samolotu skontaktuj się Komisją Ochrony Praw Pasażerów, która działa przy Urzędzie Lotnictw Cywilnego - tel (22) 520-74-84, e-mail - kopp@ulc.gov.pl.

Licencjonowane artykuły dostarcza Artelis.pl.

Prawa i obowiązki właściciela zwierzęcia

W naszym kraju w co drugim mieszkaniu jest pies, a miłośnicy kotów często mają je po dwa. Właściciele muszą dbać o swoich pupili. Dlatego warto wiedzieć, co nakazują przepisy.

Ile psów i kotów można trzymać w mieszkaniu?


Ogólnie obowiązujące przepisy w tej kwestii nie istnieją, ale zdarza się, że rady gmin wprowadzają ograniczenia co do ich liczby w mieszkaniach (wielu prawników twierdzi, ze bezprawnie). Na pewno jednak decydując się na kilka zwierząt, musisz się nimi opiekować, by nie stanowiły zagrożenia i nie zakłócały spokoju.

Uwaga! Trzeba sprzątać po psach. To obowiązek. Za niesprzątnięcie po swoim  psie i nieposiadanie woreczka na odchody strażnicy mogą ukarać naganą lub mandatem do 500 zł.
 

O czym jeszcze trzeba pamiętać podczas spaceru z psem?


Psa należy wyprowadzać na smyczy, a jeśli pies jest rasy uznawanej za agresywną = musi być w kagańcu (trzeba mieć też zezwolenie z gminy na posiadanie takiego psa).

Uwaga! Do takich ras zaliczane są: amerykański pitbull terrier, pies z Majorki, buldog amerykański, dog argentyński, pies kanaryjski, tosa inu, rottweiler, akbasg dog, anatolian karabash, moskiewski stróżujący i owczarek kaukaski. Za nieprzestrzeganie tych nakazów grozi grzywna do 250 zł albo kara nagany.
 

Jakie są przepisy w sprawie szczepień?


Obowiązkiem właściciela jest zaszczepienie swego psa przeciwko wściekliźnie.

Uwaga! Przepis mówi, że: szczepienie musi nastąpić nie później niż 30 dni po ukończeniu przez psa 3. miesiąca i musi być powtarzane co roku. Niedopełnienie tego obowiązku grozi kara grzywny do 5 tys. zł.
 

Czy na podwórku w gospodarstwie można trzymać psa na uwięzi?


Przepisy zabraniają trzymania zwierząt do owych (psów, kotów) stale na uwięzi przez dłużej niż 12 godzin na dobę lub w sposób, który powoduje ich cierpienie.

Uwaga! Długość uwięzi nie może być krótsza niż 3 metry.

Psy muszą też mieć zapewniony niezbędny ruch, Nieprzestrzeganie przepisów o ochronnie zwierząt grozi karą grzywny lub aresztu.
 

Czy można urządzić hodowlę psów na działce?


W tych sprawach przepisy znajdują się zazwyczaj w regulaminach o utrzymaniu czystości i porządku na terenie danej gminy. Taki regulamin znajdziesz w urzędzie gminy lub na jego stronie internetowej.

Uwaga! Prowadzenie hodowli psów rasy uznawanej za agresywną wymaga zezwolenia wydanego przez wójta (lub burmistrza czy prezydenta miasta), właściwego ze względu na planowane miejsce prowadzenia hodowli.
 

Co można zrobić, jeżeli właściciel posesji nie przestrzega regulaminu?


Jeśli ktoś z Twoich sąsiadów na działce łamie regulamin gminy dotyczący utrzymania czystości i porządku, masz prawo wezwać straż miejską. Uciążliwy sąsiad może być upomniany lub ukarany mandatem od 20 do 5 tys. zł.

Uwaga! Jeśli sąsiad mimo zakazu nadal prowadzi uciążliwą hodowlę nieopodal innych zabudowań, możesz wystąpić przeciwko niemu również na drogę sądową (podstawa prawna: art. 144 kodeksu cywilnego mówi, że właściciel posesji musi powstrzymać się od działań, które zakłócają korzystanie z sąsiednich nieruchomości). Natomiast jeżeli hodowca, który nie przestrzega regulaminu gminy prowadzi hodowlę psów rasy uznawanej za agresywną, to wójt (burmistrz lub prezydent miasta) cofnie pozwolenie na prowadzenie takiej hodowli.

Licencjonowane artykuły dostarcza Artelis.pl.

Prawo do mieszkania spółdzielczego

Mieszkania lokatorskie są własnością spółdzielni. Jak sama nazwa wskazuje, osoby które w nich mieszkają są lokatorami, czyli niejako wynajmują te lokale od spółdzielni i dlatego nie mogą ich sprzedać, podarować albo zapisać komuś w spadku. Takich mieszkań jest stosunkowo mało.

Uwaga! W 2007 roku w życie weszły przepisy, dzięki którym lokatorskie prawo do lokalu za symboliczną opłatą można było przekształcić na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu. Skorzystało z nich bardzo wiele osób. Dzisiaj możliwe jest tylko przekształcenie mieszkań lokatorskich w odrębną całość.

 

Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu


To dosyć dziwna forma prawna tzw. niepełnej własności. Mieszkanie należy do spółdzielni, ale osoba, która ma do niego prawo własnościowe może je np. sprzedać.

Uwaga! Musi jednak uzyskać zgodę spółdzielni (to tylko formalność). Mieszkanie to podlega także dziedziczeniu, tak jak inne składniki majątku. Można dla niego założyć księgę wieczystą i wpisać hipotekę (czyli zaciągnąć kredyt lub pożyczkę pod zastaw mieszkania). By mieć takie własnościowe prawo, nie musisz być członkiem spółdzielni, choć zazwyczaj się to opłaca, bo wówczas będziesz płacił niższy czynsz.
 

Przekształcenie spółdzielczego własnościowego prawo do lokalu w odrębną własność


W takiej sytuacji stajesz się pełnoprawnym właścicielem mieszkania i współwłaścicielem budynku, w którym mieszkasz oraz gruntu, na którym został on wybudowany.

Uwaga! Takie przekształcenie (inna nazwa uwłaszczenie) musi mieć formę aktu notarialnego. Na szczęście opłata notarialna, która ponosi właściciel mieszkania, nie jest bardzo wysoka, no nie zależy od wartości lokalu. Według przepisów ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych opłata notarialna wynosi 1/4 najniższego wynagrodzenia, taki jest także koszt założenia księgi wieczystej i wpisu do niej. Koszty przekształcenia wynoszą więc około 600 zł (razem z wypisami aktu notarialnego). Przy czym nie pobierany jest podatek od czynności cywilnoprawnych.
 

Czy spółdzielnia może odmówić prawa ustanowienia odrębnej własności?


Spółdzielnia nie ma prawa odmówić Ci ustanowienia odrębnej własności a jedynym wyjątkiem od tej zasady jest sytuacja, gdy grunt na którym znajduje się budynek mieszkalny ma nieuregulowany status prawny.

Uwaga! Aby rozpocząć proces uwłaszczania, musisz złożyć odpowiedni pisemny wniosek do spółdzielni (poproś o poświadczenie daty złożenia na kopii). W związku ze złożeniem wniosku oraz jego rozpatrzeniem nie ponosisz żadnych opłat.

Spółdzielnie mają 6 miesięcy od otrzymania wniosku na zawarcie umowy przeniesienia własności lokalu. W momencie, gdy chociaż jedno z mieszkań w danym budynku zostanie przekształcone, automatycznie, z mocy prawa, budynek przekształca się we wspólnotę mieszkaniową, ale to nie oznacza, ze spółdzielnia przestaje nim zarządzać, sprawuje bowiem zarząd powierzony.
 

Dziedziczenie mieszkania spółdzielczego


Mieszkania spółdzielcze własnościowe nabywa się w drodze dziedziczenia na takich samych zasadach jak to się dzieje w przypadku mieszkań własnościowych.

W odniesieniu do lokalu spółdzielczego własnościowego, jeśli spadkobierców jest kilku, to powinni oni w ciągu roku od śmierci właściciela mieszkania wybrać pełnomocnika, który będzie podejmować w ich imieniu decyzję związane z odziedziczonym mieszkaniem.

Uwaga! Po tym terminie na wniosek spadkobierców lub spółdzielni, sąd wyznaczy przedstawiciela.

W przypadku mieszkania spółdzielczego lokatorskiego prawo do najmu takiego lokalu jest niezbywalne, a to oznacza, ze nie może być ono zapisane w testamencie, ale w przypadku śmierci najemcy może przejść na jego współmałżonka (w pierwszej kolejności), dzieci oraz inne bliskie osoby.

Uwaga! Warunkiem jest przynależność tej osoby do grona członków spółdzielni mieszkaniowej.

Jeśli małżonek zmarłego do nich nie należy, aby zachować mieszkanie, powinien w ciągu roku od dnia śmierci żony lub męża, złożyć do spółdzielni deklarację członkowską. Musi napisać podanie o przyjęcie go w poczet jej członków i zapłacić opłatę członkowską. Do załatwienia formalności niezbędny jest akt zgonu i prawomocne orzeczenie sądu lub notarialne potwierdzenie nabycia spadku po zmarłym.

Uwaga! Jeśli małżonek tego nie zrobi, spółdzielnia wyznacza mu dodatkowy termin: minimum 6 miesięcy. Po upływie tego czasu władze spółdzielni mogą podjąć uchwałę o wygaśnięciu prawa do lokalu i nakazać jego opuszczenie. Wtedy prawa do przyjęcia do spółdzielni przechodzą na dzieci i rodzinę.
 

Wkład mieszkaniowy


Spadkobiercy zawsze go dziedziczą. By otrzymać wkład mieszkaniowy, muszą złożyć wniosek o nabycie spadku. Po uprawomocnieniu się postanowienia sadu, powinni w urzędzie skarbowym uregulować podatek i od tej pory mogą domagać się od spółdzielni lub osoby, na którą przeszło prawo do najmu wypłaty wkładu mieszkaniowego.

Licencjonowane artykuły dostarcza Artelis.pl.

środa, 4 marca 2020

Jak się bronić przed przemocą domową?

Jak się bronić przed przemocą domową?


Autor: Arek Czapla


Jeśli sprawca ma zostać ukarany, trzeba mieć dowody, które potwierdzą, że jesteś ofiarą przemocy domowej. To m.in. na ich podstawie prokurator podejmie decyzje o wszczęciu postępowania przygotowawczego i będzie miał podstawę do aktu oskarżenia.


Co może być dowodem przemocy domowej?


Może to być:

  • obdukcja lekarska (zaświadczenie wydane przez lekarza, w którym opisano obrażenia i podano ich prawdopodobną przyczynę). Darmową obdukcję może wykonać każdy lekarz.


Uwaga! Osoba dotknięta przemocą ma prawo do bezpłatnego poradnictwa medycznego, psychologicznego, prawnego, socjalnego, zawodowego, rodzinnego.

  • zeznania świadków (nie można ukrywać przed rodziną, przyjaciółmi czy sąsiadami, że bliska osoba znęca się nad nami). W razie procesu będą mogły świadczyć na nasza korzyść.
  • zniszczone przedmioty, poszarpane ubranie, fotografie mieszkania ze śladami awantury.

Jak się bronić przed przemocą w domu?


Wiele osób nie chce powiadamiać o domowych ekscesach organów ścigania, licząc, ze brutalnie zachowanie sprawcy było incydentalne albo bojąc się jego eskalacją.

Uwaga! W ten sposób nie zatrzyma się przemocy. Sprawca musi wiedzieć, że nie jest bezkarny.

Zawiadomienie o przestępstwie do prokuratury


Zawiadomienie o przestępstwie należy złożyć w prokuraturze najbliższej naszego miejsca zamieszkania. Można to zrobić osobiście lub poprosić kogoś z rodziny.

Uwaga! Prokurator ma 6 tygodni na powiadomienie, czy wszczyna postępowanie. W razie odmowy mamy prawo złożyć zażalenie. Jeśli sprawca nam grozi i boimy się, że zrealizuje to, o czym mówi, należy zgłosić ten fakt prokuratorowi. Tzw. groźba karalna jest podstawą zastosowania wobec sprawcy aresztu tymczasowego.

Jeżeli osoba, która zamiast nas zgłosiła przestępstwo przemocy domowej, boi się zemsty sprawcy, może, powołując się na art. 184 § 1 Kodeksu postępowania karnego, poprosić prokuratora o utajenie danych osobowych.

Gdy prokuratura skieruje sprawę do sądu, mamy prawo na pierwszej rozprawie zgłosić wniosek, że chcemy być tzw. oskarżycielem posiłkowym. Jeśli nim zostaniemy, będziemy mogli zadawać pytania oskarżonemu i świadkom, składać wnioski dowodowe w czasie rozprawy np. o przesłuchanie dodatkowych osób, przeglądać akta sprawy czy zażądać uzasadnienia wyroku.

Uwaga! Jako osoba bliska sprawcy mamy prawo odmówić składania zeznań.

Szybka eksmisja


Osoba dotknięta przemocą domową, ma prawo żądać, aby sąd zobowiązał sprawcę do opuszczenia mieszkania. Koszt wniosku to 40 zł.

Sąd nie musi czekać na orzeczenie rozwodowej lub zakończenie sprawy karnej. Postanowienie zostanie wydane po przeprowadzeniu rozprawy, która powinna odbyć się w terminie miesiąca od dnia wpłynięcia wniosku. Postanowienie staje się wykonalne z chwilą ogłoszenia.

Uwaga! Mogą też pomóc policjanci, kierując do prokuratora wniosek o eksmisję sprawcy przemocy (zwłaszcza gdy jest on agresywny). Powinni to zrobić w ciągu 24 godzin od zatrzymania sprawcy.

Nakaz opuszczenia lokalu stosuje się maksymalnie przez 3 miesiące.

Można też złożyć pozew o eksmisję na podstawie ustawy o ochronie lokatorów. Tytuł prawny do lokalu nie ma znaczenia. Składając pozew, trzeba zapłacić wpis w wysokości 200 zł.

Uwaga! Sprawca musi z nami mieszkać w dniu złożenia pozwu.

Zakaz zbliżenia się


Sąd może też orzec zakaz zbliżania się do nas, określając, jaka odległość jest dopuszczalna.

Uwaga! Gdy sprawca go złamie, sąd może orzec zakaz na zawsze. Za niestosowanie się do niego grozi kara do 3 lat pozbawienia wolności.

Odszkodowanie


Mamy prawo domagać się odszkodowania i zadość uczynienia za krzywdę, jeśli w wyniku przemocy ponieśli szkodę majątkową (np. w następstwie pobicia przebywaliśmy na zwolnieniu lekarskim i dostaliśmy niższe wynagrodzenie).

Uwaga! Pozew w tej sprawie (tzw. powództwo adhezyjne) można złożyć w procesie karnym najpóźniej do rozpoczęcia sprawy w pierwszej instancji.

Termin ten może być nieznacznie przekroczony w uzasadnionych przypadkach (np. stanem zdrowia). Jeśli rozprawa karna już się toczy, pozew o odszkodowanie trzeba złożyć w wydziale cywilnym sądu rejonowego (okręgowego - gdy wartość żądania przekracza 75 tys. zł).

Wnoszą pozew, trzeba uiścić opłatę, tzw. wpis stosunkowy, w wysokości 5% kwoty jakiej się domagamy.


Licencjonowane artykuły dostarcza Artelis.pl.